وقت اختصاصی برای همه اعضای خانواده - حتی خود شما - از اهميت فراوانی برخوردار است. علاوه بر آن آگاه باشید که #قصه گفتن و در #آغوش کشیدن کودک، روش های مناسبی برای آرام کردن او به شمار می آیند. به دلیل آنکه #توجه، ترکیبی از تأیید کلامی و غیر کلامی است، اعضای خانواده باید از طریق گفتار و رفتار به یکدیگر اطمینان خاطر بدهند که برای همدیگر مهم و دوست داشتنی هستند و این قانون فقط شامل حال کودکان نمی شود بلکه در مورد شما و همسرتان نیز صادق است. #مادر_کافی

شش تا هجده‌ ماهگی از بسیاری لحاظ دورانی پُرنشاط و در برخی جنبه‌ها دوره #آزمون_و_خطا است. کودک شما می‌خواهد هر چیزی را - بدون استثنا - کشف و هر کاری را تجربه کند. بنایراین باید بتوانید حرکت بعدی او را پیش‌بینی کنید و به عبارتی باید حتی پشت سرتان هم #چشم داشته باشید. بهتر است در اين دوره وقتی فرزندتان بیدار است، کم‌تر به انجام امور منزل برسید و بیش‌تر به وی رسیدگی نمایید، زیرا از یک سو بچه به تنهایی نمی‌تواند بسیاری از کارها را انجام دهد و از سوی دیگر خیلی زود #کسل و #خسته می‌شود. پس در این دوران, تنها گذاشتن کودک در اتاق یا پارک‌بازی به همراه اسباب‌بازی‌هایش صحیح نیست مگر اينکه بخواهید او را برای مدت خیلی کوتاهی تنها بگذارید و در این فرصت اندک به کاری ضروری بپردازید. وقتی #عصبانی هستید یا از #گریه‌ های کودک کلافه شده‌اید، او را در #پارک‌_بازی یا تختش قرار ندهید زیرا بدین ترتیب پارک‌بازی یا تختخواب برایش یادآور خاطره‌ای #تلخ خواهد بود. پيشنهاد می‌کنم با دنیای فرزندتان بیش‌تر آشنا شوید. خودتان را جای کودک قرار داده و دنیا را از دید وی بنگرید. برای این کار می‌توانید روی زانوهایتان بنشینید تا اتاق را از پایین و چنان که او می‌بیند، ببینید يا کف اتاق به سینه بخوابید و همانند او زوایای زیر #صندلی‌ ها و میز، #پریز های برق و... را بررسی نمایید تا هم متوجه خطرهای احتمالی شوید و هم احساس کودکتان را وقتی از پایین، شما را مثل یک #برج می‌بیند، درک کنید.

کودک خود را نزد یکی از آشنایان یا #پرستاری که برای او آشناست و وی‌ را دوست دارد، بگذارید اما او را با افراد نا آشنا یا #غریبه تنها نگذارید. از فردی که قرار است از کودکتان مراقبت نماید خواهش کنید؛ مدتی پیش از رفتن شما در منزل حضور به هم رساند چرا که اگر به محض مراجعه فرد مورد نظر، خانه را ترک کنید؛ حضور آن شخص با توجه به اینکه مصادف با رفتن شما و تنها ماندن کودک می‌شود، برای وی ناخوشایند بوده و کودک آن را به معنی #جدایی از شما تلقی می‌کند. هنگامی که قصد دارید از منزل خارج شوید، کودکتان را در #آغوش بگیرید، ببوسید و بگویید: «کارم که تمام شد برمی‌گردم». با #آرامش و رفتاری مناسب خانه را ترک کنید. به خودتان یادآوری نمایید؛ پیش از اینکه به #خیابان برسید، #گریه کودکتان به‌ پایان خواهد رسید. این شیوه را بارها و بارها و در موقعیت‌های مختلف تکرار کنید تا فرزندتان با این الگو آشنا شود و به آن خو بگیرد. #مادر_کافی

برای تعیین #حد_و_حدود چه باید کرد؟ #استدلال، #خواهش، #تمنا، بحث و حتی #التماس و #تهدید بر #کودک_نوپا بی تأثیر است. زیرا این روش‌ها زمانی موثر واقع می گردند که توانایی‌های ذهنی انسان به حد کافی رشد کرده باشد و این رشد پس از دور نوپایی صورت می‌گیرد بنابراین از کودکان نوپا انتظار درک چنین مسایلی را نباید داشت. سعی کنید؛ حد و حدودها را قاطعانه و عادلانه تعیین کرده و #نظم مشخصی را برقرار سازید امّا باید بدانید به محض اینکه حدّ و حدود و روالی را که در نظر گرفته‌اید، تعیین و رعایت شد، کودک از انجام هیچ کاری برای به‌هم ریختن یا تغییر نظم و #قانون شما - برای رسیدن به خواسته‌هايش - کوتاهی نخواهد کرد. در ضمن گاهی اوقات کودک نوپا از انجام کارهای جنون‌آمیز ابایی ندارد. به‌ عنوان مثال کودکان دیگر را در راه‌ پله‌ها هل می‌دهد که این کار او شما تا سر حد جنون، عصبانی و نگران می‌کند اما در واقع او این کارها را از روی #شیطنت و #خشونت انجام نمی‌دهد بلکه فقط احساس‌های خود را بروز می‌دهد زیرا هنوز توانایی ابراز آن‌ها را در قالب کلمات مناسب، کسب نکرده است. البته هرگز نباید چشم خود را بر چنین رفتارهایی ببندید یا با این توجیه که برخی کارها وقتگیر است يا کودک با انجام دادن آن کار همه‌چیز را هم می‌ریزد، مانع تلاش‌های وی برای انجام امور مربوط به خودش شوید. زیرا اگر بچه هنگام غذا خوردن، صورت، میز و کف زمین را کثیف کرده يا از تمام سلاح‌های کودکان نوپا - #جیغ کشیدن، #لگد زدن، پرتاب اشیا یا #نحسی کردن و ... - استفاده نموده و تمام خانه را زیر و رو می‌کند، اتفاق خاصی روی نداده بلکه اصل مهم و حایز اهمیّت این است که او اجازه نداشته باشد حرفش را به کرسی بنشاند و قوانین را زیر پا بگذارد. شما باید حدّ و حدود و خطّ قرمزهای مشخص و روشنی را تعیین کرده و به آنان ثابت کنید؛ هیچ تسلط و کنترلی بر شما ندارند و نخواهد داشت. #ثباتِ_قدم و #استمرار یکی از مهم ترین نکات در #تربیت کودکان نوپاست. فراموش نکنید؛ اگر تا پیش از این دوره در مراقبت‌ها و توجه‌ها، رعایت حد و حدود و قوانین، بین شما و افراد دیگری که از بچّه نگهداری می‌کنند وحدت رویه وجود نداشت، فرزندتان نمی‌دانست که چگونه می‌تواند از این موضوع به نفع خود بهره‌برداری کند امّا کودک نوپا بخوبی می‌داند چگونه باید #تفرقه بیندازد و #حکومت کند. او بسرعت برای به دست گرفتن #کنترل اوضاع «تفرقه بینداز و حکومت کن» را یاد می‌گیرد و اگر والدین و افرادی که از او مراقبت و نگهداری می‌کنند - با همدیگر - اتفاق‌نظر نداشته باشند و یا در قاطعیّت شما - بر حسب اینکه چقدر حوصله دارید - خللی وارد شود، بی‌تردید کودک این تزلزل را شناسایی می‌کند و از آن سوء استفاده خواهد نمود. #مادر_کافی

#کودکان_نوپا بیش از حد به والدین می چسبند،  به آسانی و راحتی از آنان جدا نمی‌شوند و به هیچ‌وجه دوست ندارند پدر یا مادرشان از اتاق بیرون بروند. شاید این مسئله به شدت نه ماهگی نباشد ولی بچه باید مطمئن باشد که شما در نزدیکی او حضور دارید و وی را با کسی که نمی‌شناسد يا به او #اعتماد ندارد، تنها نمی‌گذارید. در نتیجه اگر او را در اتاق تنها بگذارید؛ شروع به فریاد کشیدن و #گریه کردن می‌کند و اگر او را به آشنایان یا #پرستار بسپارید، بدخلقی خواهد کرد. بعضی کودکان آن چنان به دور شدن از شما واکنش‌های هیجانی (#هیستریک) نشان می‌دهند که والدین برای پرهیز از تکرار آن کار و زندگی خود را تعطیل می‌کنند. حتی ممکن است نگرانی آنان به والدین نیز سرایت کند، به حدی که پدر و مادر تصور می نمایند، پس از خروجشان از خانه، اتفاق ناگواری برای فرزندشان رخ خواهد داد.

کودکان سه تا پنج ساله تفاوتی بین #واقعیت و #تخیل قایل نیستند. از نظر آنان هرچه به ذهنشان خطور کند واقعی است. دقت کنید؛ در حدود چهار سالگی به احتمال زیاد متوجه وجود یک #دوست_خیالی می‌شوید که مدتی هم با شما زندگی خواهد کرد. این دوست خیالی سلیقه‌اش همانند فرزندتان است یعنی هرچه کودک شما دوست دارد، مورد علاقه دوست خیالی هم می‌باشد و هرچه فرزندتان نمی‌پسندد، دوست خیالیش هم دوست ندارد. وقتی او مرتکب اشتباهی می‌شود این اشتباه را به گردن دوست خیالی می‌اندازد. به شکلی که تصور می‌کند، این دوست خیالی بوده که مرتکب این خطا شده است. وقتی با این دوست خیالی آشنا شدید به هیچ‌ وجه تصوّر نکنید کودکتان #دروغ گفتن را یاد گرفته است بلکه این مرحله‌ای طبیعی از مراحل #رشد و تکامل وی می‌باشد که نشان‌دهنده غلبه بیش‌تر تخیل و تصور بر ذهن اوست. بنابراین در نظر داشته باشید بدون آنکه این تصوّر و احساس‌ها را - که برای فرزندتان واقعی هستند - #انکار کنید یا به #تمسخر بگیرید، باید با نرمی و به تدریج تفاوت واقعیّت با مسایل غیر واقعی را برای وی بازگو کنید. به او یاد بدهید که #راستگویی بهتر از #دروغگویی است؛ هر کس باید مسئولیت کارهای خود را بر عهده بگیرد و نباید کارهای نادرست خود را به گردن دیگران بیندازد حتّی اگر این دیگران خیالی باشند. دوست‌یابی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دوران #پیش‌_دبستانی و نوپایی این است که کودک سه تا پنج ساله بتدریج توانایی بازی کردن با بچّه‌های دیگر را به‌دست می‌آورد. #کودک_نوپا شاید مدت کوتاهی با رضایت‌ خاطر در کنار بچه‌های دیگر #بازی‌ کند یا بازیشان را تماشا کند امّا با آن‌ها بازی نمی‌کند بلکه همچنان در #رویا و دنیای خودش غرق است. برای فرزند نوپای شما همراهی و #مشارکت بی‌معناست امّا در دوره پیش‌دبستانی از همراهی و بازی کردن با بچّه‌های دیگر لذت می‌برد. همین بازی کردن کودک با بچه‌های دیگر فرصت خوبی برای انجام برخی از کارها را به شما می‌دهد. کودکان بتدریج در حدود چهار سالگی متوجه می‌شوند؛ دیگران نیز احساس‌هایی مشابه آنان دارند پس با بچه‌های دیگر با ملایمت بیش‌تری رفتار می‌کنند و با مشارکت و همراهی بیش‌تری با آنان بازی خواهند کرد. بدون تردید کودک پنج ساله با نوزاد متفاوت است زیرا نوزاد از وجود خود آگاه نیست و حتی مادر را فردی جدا از خود نمی‌داند ولی بچه پنج ساله می‌داند بجز خودش دیگران هم در زندگی او نقش دارند و به احساس‌های آنان توجه نشان می‌دهد. به‌ یاد داشته باشید؛ کودکان در پنج سالگی #قواعد و #قوانین را درک و از آن‌ها پیروی می‌کنند، معنای نوبت را می‌فهمند. تا حدودی رفتار خود را کنترل می‌نمایند. پیشاپیش نتیجه هر کاری را می‌دانند و بخوبی می‌توانند معنای #توضیح و #استدلال‌های شما را بفهمند. به این ترتیب تا پنج سالگی راه بسیار درازی طی شده و البته راه طولانی تری برای تربیت آنان باقی مانده است. #مادر_کافی