آنچه #كودكان را بيش از #تنبيه بدني آزار مي‌دهد، تنبيه_رواني است. به كار بردن كلماتي كه به سرعت از دهان خارج مي‌شود، چنان اثر مخربي در #شخصيت كودك به جا مي‌گذارد كه آثار آن به صورت صدمات عاطفي و عدم اعتماد به نفس در كودك بروز مي‌كنند. روانشناسان معتقدند : جملات گزنده به عزت نفس كودك آسيب مي‌رساند و موجب تخريب #رشد شخصيتي او مي‌شود. به كار بردن الفاظ منفي همچون : «بد، شلوغ، كثيف، لوس، خراب كار، بي ادب»، نه تنها اعتماد به نفس كودك را كاهش مي‌دهد، بلكه او را به سمتي كه او را با آن نام يا #لقب خوانده‌ايم مي‌كشاند. يكي از نيازهاي اساسي انسان، مورد توجه قرار گرفتن است. كودكان نيز نياز به توجه دارند و تمايل دارند اين نياز از سوي #والدين برطرف شود، اما گهگاه ديده مي‌شود كه برخي از والدين، با روش هاي مختلف، نه تنها اين نياز را در جهت مثبت برطرف نمي‌كنند، بلكه با روش هاي غلط و توجه به موارد منفي موجب بروز رفتارهاي منفي در كودك شده، او را به سوي ايجاد عدم اعتماد به نفس، بروز رفتارهاي منفي سوق مي‌دهند. از جمله اين رفتارها و روش هاي غلط مي‌توان به روش ها و تنبيه‌هاي رواني اشاره كرد. تنبيه‌هاي رواني مثل : #مقايسه كودك با فرزندان خانواده يا ديگران، سپر بلا قرار دادن كودك بابت مشكلات رفتاري والدين، (تو من را عصباني مي‌كني، تو من را مريض كردي ) عدم پذيرش (كاش هيچ وقت به دنيا نمي‌آمدي ) ، منفي‌گرایی يا پيش‌داوري منفي (تو هيچ وقت به هيچ كجا نمي رسي! ). با اين تنبيه‌هاي رواني، توانايي ها و نقاط مثبت كودك به فراموشي سپرده مي‌شود و كم كم نقاط منفي جايگزين شده، به صورت پر رنگ تر خود را نشان مي‌دهد. بنابراين ضروري است جهت ارتباط صحيح با آنان ارتباط عاطفي برقرار كنيم و با توقعي در حد توان و سن آنان، تنبيه رواني براي آنان ايجاد نكنيم و آن ها را به اين وسيله نيازاريم. كودكان كاملاً متكي به واكنش والدين هستند كه بفهمند آيا خوبند يا بد؟ باهوش هستند يا كم هوش؟ دوست داشتني هستند يا غير قابل تحمل؟ كودك به واكنش ها پاسخ مي‌دهد و سعي مي‌كند مطابق آنچه ديده، رفتار كند. الفاظ والدين كودك را به سمت آنچه از زبان آن ها بيان شده مي‌كشاند، به اين ترتيب در بسياري از موارد اعتماد به نفس خود را از دست داده و شخصيت شان تخريب مي‌شود. والدين بايد بدانند كه كودكان نيازمند #توجه و #عشق بدون قيد و شرط هستند. والدين با توجه به موقعيت، ابراز #محبت كلامي و غيركلامي، #نوازش كودك، در #آغوش كشيدن او، تلقين‌هاي مثبت، توجه به موارد مثبت رفتاري و شخصيتي و دوري از #انتقاد هاي منفي و عيب جويي، بايد آنان را در شكل گيري يك شخصيت #سالم ياري دهند.

باید اعتراف کرد وقت هایی بوده که دلمان خواسته فقط با هر بهانه ای بچه را از سر خود باز کنیم و کاری کنیم که گوشه ای #ساکت بنشیند و ما نفس راحتی بکشیم! البته درست است که همه ما، وقت هایی را برای استراحت و اختصاص دادن به خودمان نیاز داریم، اما برای داشتن این زمان باید تدبیر دیگری اندیشید به جای بار آوردن بچه های صامتی با نگاه های #یخ زده! #خانه های ساکتی که در آن ها هرکس کار خودش را می کند و کسی حرفی با دیگری ندارد، بچه ها را وادار می کند به فضاهای #مجازی و دنیای #عروسک ها پناه ببرند و این بزرگترین لطمه به رشد کودک زیر 5 سال است. سنین پیش از دبستان، دوره ای #طلایی برای رشد بچه ها در جهات مختلف محسوب می شود و تقویت کلامی و بروز هیجانی متناسب، نقش عمده ای را در جنبه های رشدی کودکان در سنین آتی به همراه دارد. نبود #خواهر و #برادر در خانه ها، مزید بر علت می شود که بچه ها کسی را نداشته باشند تا هم صحبتشان شود و توی سر و کله هم بزنند و به این ترتیب مهارت های #ارتباطی و #اجتماعی خود را رشد دهند. شما باید حواستان باشد زمان هایی که بچه ها خودشان تمایل به حرف زدن دارند، طوری از آن ها استقبال کنید و شنوای خوبی برای حرف هایشان باشید که تشویق شوند و باز هم سراغتان بیایند. همچنین اینکه در این زمینه، آن ها تا حد زیادی از شما #الگوبرداری می کنند؛ پس لازم است به تعاملات خود نیز دقت کنید.

زمانی که #ادبیات شما با #کودک اتهام و سرزنش باشد، جدال ها ادامه خواهد داشت: "دوباره که جای انگشتای کثیفت روی دره!؟ آخه چرا این کارو میکنی؟ نمی تونی یه کار و درست انجام بدی؟ چندبار باید بگم از دستگیره استفاده کنی؟ عیب تو اینه که اصلا حرف گوش نمیدی! ..." احساسی که بچه ها نسبت به این رفتار دارند به گفته خودشان، از این قبیل است : "- خب خوبه! در خیلی مهمتر از منه! - بهش #دروغ میگم! میگم که کار من نیست! - تو دلم حسابی بهش میخندم! - دلم میخواد تو دلم بهش فحش بدم! - میگی گوش نمیدم دیگه؟ باشه پس منم گوش نمیدم! "

به جای سوال کردن و پند دادن، #احساس کودکان را با کلمه ای #تصدیق کنید: 1. کودک: مامان یه نفر #مداد منو دزدیده! مادر: خب وقتی همیشه وسایلتو پخش و پلا میکنی دیگه چه انتظاری داری؟ - نه اینجوری نیس! وقتی می رفتم روی میز بود! - اوه بس کن این بار اولت نیست! صد دفعه تا حالا شده که وسایلتو گم کردی و صد دفعه هم بهت گفتم انقد وسایلتو اینور اونور نذار! تقصیر خودته که حرف گوش نمی دی! - اه ولم کن ! *نتیجه: در بهترین حالت احساس #پشیمانی می کند و در عین حال به شما احساس بدی دارد که اصلا حالش را نفهمیدید! و در بدترین حالت ممکن است دفعه بعد، حتی یک مداد از جایی کش برود تا مورد #توبیخ قرار نگیرد! برای کودکان دشوار است در حالی که کسی آن ها را سوال پیچ می کند یا پند می‌دهد، مثبت و واضح فکر کنند. 2. کودک: مامان یه نفر مداد منو دزدیده! مادر: اه جدی؟ - وقتی می رفتم اون روی میز بود! - هومممم... - این سومین باریه که مدادم گم می شه! - آهاا - از این به بعد وقتی از اتاق برم بیرون اونو توی کشو قایم می کنم! - آفرین! *نتیجه: در بیان ساده "هومم ... آها ... آفرین" کمک بسیاری نهفته است. کلماتی شبیه این ها توام با تصدیق احساسشان، تشویقی است برای کودک تا افکار و احساسات خود را کشف کند و احتمالا راه حل را هم بیابد.

۱. کودک: پدر، فرید منو با مشت زد ... گوش می دی؟ پدر: ادامه بده گوش می کنم! - خب بعدش منم خوابوندم زیر گوشش ولی اون باز یه لگد به من زد! ... هی گوش می کنی؟ - کلمه به کلمه گوش می کنم! - نه گوش نمیدی داری تلویزیون می بینی! - من می تونم هم برنامه رو ببینم هم به حرفای تو گوش بدم. ادامه بده. - اصلا ولش کن! ☹ *نتیجه :کودک سرخورده ای که احتمالا دفعه بعدی که #کتک_کاری می کند به شما نخواهد گفت و نگفتن ها در او تقویت می شود. ۲. کودک: پدر فرید منو با مشت زد...گوش می دی؟ پدر #تلویزیون را خاموش می کند و به سمت فرزندش برمی گردد و می شنود: اوهوم! - خب بعدش منم خوابوندم زیر گوشش ولی اون باز یه لگد به من زد! اون خیلی عوضیه... - (فقط در سکوت به او گوش می دهد) - می دونی چیه بابا؟ من دیگه با علی بازی می کنم اون چپو راست آدم و نمی زنه! اینطوری اون فریدم آدم می شه! نتیجه: شما هیچ کار خاصی انجام نداده اید ولی، توضیح برای پدر و مادری که گوش می دهند خیلی راحت تر است. در خیلی از مواقع گوش دادن در سکوت از روی همدردی همان چیزی است که کودک به آن نیاز دارد. می توانید به احتمال بالایی مطمئن باشید ماجرای دعواهای بعدی را برای شما خواهد گفت!

- موقعیتی را برای شما تصویر می کنم. با توجه به 5 #راهکار سخن گفتن با کودکان، برای این موقعیت 5 راهکار بنویسید: "داخل اتاق خوابتان می شوید و می بینید کودکتان که تازه از حمام درآمده، #حوله خیسش را روی تخت شما انداخته و احتمالا این هزارمین بار است که این کار را می کند." الف) اول جملاتی را بنویسید که معمولا به کار می برید و احتمالا هیچ به درد بچه نمی خورد! ب) حالا با استفاده از 5 راهکاری که قبلا به شماگفته ایم، 5 جواب بنویسید: آنچه را که می بینید توصیف کنید. اطلاعات را در اختیار کودکتان قرار دهید. منظورتان را با کلمه ای بیان کنید. درباره احساساتتان صحبت کنید. برایش یادداشت بگذارید. حالا شما 5 مهارت را برای یک موقعیت واحد تمرین کرده اید.